İstanbul: Türkiye İnsan Hakları Vakfı (THİV) ve İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Gözaltında Kayıplara Karşı Komisyon, 17-31 Mayıs Uluslararası Gözaltında Kayıplar Haftası sebebiyle yapacağı etkinliklerin ilkini Helvacı Dede Mezarlığı’nda gerçekleştirdi.
“Mezar yerinin açıklanmasını istiyoruz”
Uluslararası Gözaltında Kayıplar Haftası sebebiyle İHD yapacakları etkinliklerin ilkini Helvacı Dede Mezarlığı’nda gerçekleştirdi. Mezarının nerede olduğu açıklanan ama mezar yeri açıklanmayan Maksut Tepeli için Helvacı Dede Mezarlığı’nda anma gerçekleştirdi.
İlk olarak söz alan gözaltında kaybedilen Hasan Ocak’ın ablası Maside Ocak, “Uluslararası gözaltında kayıplarla mücadele haftasında hep farklı etkinliklerle karşınıza çıkıyoruz. Maksut Tepe’linin Helvacı Dede mezarlığına gömüldüğünü biliyoruz. Mezarının açıklamasını istiyoruz” dedi.
“Kemiklerden korkuyorsunuz çünkü o kemikler, delil”
Maksut Tepeli’nin eşi Şehriban Tepeli ise, “Ben maksut Tepeli’nin eşi Şehriban Tepeli. Eşim tam 34 yıl önce Gayrettepe polisinin işkencesi ile katledildi. Bunu polisimizde halkımızda başında bilsin. Bu Gayrettepe çalışan tüm polislerin suçudur, ortaklar. Burada bizi çekerek sözlerimi cımbızlayarak yargılamaya çalışacaklar. Korkmuyorum bundan. Çünkü benim eşimi işkenceyle katlettiniz. Biz kardeşimizi, eşinizi, çocuğumuzu kaybettik. Biz hala onları arıyoruz” dedi. Sadece kemiklerinin yerini istediklerini belirten Tepeli, “Ne yazık ki siz o kemiklerden korkuyorsunuz. O kemiklerin her bir parçası delildir. Nasıl öldürdükleri nasıl katlettikleri delildir bizim için” diye konuştu.
Demokratik, ileri gelişmiş ülkelerde devletin kendi ülkesinin insanı koruyup kolladığını kaydeden Tepeli, “Benim devletim ülkesinin insanları katledip yerini göstermiyor. Benim çocuğuma mezar yeri göstermem gerekiyor. Kolay değil 34 yıldır arıyorum bu insanı. Gösterebiliyormusunuz hayır. Ne yazık ki benim devletim ilerici, demokrat insanları katletti” dedi.
“Korkmaya devam edin”
Şehriban son olarak şu sözlere yer verdi; “Biz şimdi kemiklerini istiyoruz, başka hiçbir şey istemiyoruz. Eğer devletin cesareti varsa gösterir mezar yerini. Neden o kadar mı zor. Benim çocuğum babasını tanımıyor, torumlarım dedesini tanımıyor. Korkmaya devam edin. Bizler ölünceye kadar aramaya devam edeceğiz. Gayrettepe polis merkezi kendi üzerindeki şaibeyi kaldırmak istiyorlarsa insanlık, namus, vicdan adına bunu yapması gerekiyor.”
“Gözaltında kaybetme suçu sistematik halde işlenmeye devam ediyor”
Tepeli’nin ardından konuşan İHD başkanı Gülseren Yoleri ise, “17-31 Mayıs gözaltında kayıplar haftasındayiz. Bundan 23 yıl önce uluslararası konferansta bu haftanın gözaltında kayıplar haftası olması karar altına alındı” diye konuştu. Türkiye dahil bütün dünyada özellikle diktatörlük yönetilen ülkelerde Arjantin, Şili gibi pek çok örneği verilebilecek örnek bildiklerini dile getiren Yoleri, Arjantinli ailelerin 40’lı yıllara yaklaşan mücadelesinin halen devam ettiğini ve Plazede Mayo Anneleri’nin halen kayıplarını aramaya devam ettğini söyledi.
23 yıl önce başlayan mücadele evvelinde devletin gözaltında kaybetme politikasından yavaş yavaş vazgeçmeye başladığını gördüklerini belirten Yoleri fakat, gözaltında kaybetmenin sistemli bir politika olduğunu söyledi. Sistematik olarak işlenen suçun gerçekleşip gerçekleşmediği ile meselenin tek başına açıklanamayacağını kaydeden Yoleri, failleri bilindigi halde yargılamamak ve cezasızlık politikalarını devam ettirmek bu suçun sistematik halde işlenmeye devam etmesinin kanıtı olduğunu söyledi.
Tepeli’nin nereye gömüldüğü biliniyor, mezar yeri bilinmiyor
Basın açıklamasını kitle adına okuyan Maside Ocak, “34 yıldır aradığımız Maksut Tepeli’nin bu mezarlığa defnedildiği resmi makamlarca açıklanmasına rağmen halen mezar yeri gösterilmedi. Bu nedenle “Maksut Tepeli’ nin mezarı hangisi?” diyerek buradayız” dedi. Gözaltında kaybedilmeye çalışalan Maskut Tepe’linin eşi, uzun yıllar sonra nüfus kâğıdını değiştirdiğinde yeni kimliğinde dul kaydını gördüğiünü kaydeden Ocak, “Bunun üzerine, olayın araştırılması için avukatları ile birlikte 2003 yılında Kadıköy Cumhuriyet Savcılığına başvurdu. Başlatılan soruşturma sonucunda, 22 yıl sonra Maksut’un ölümü ile ilgili düzenlenen resmi belgelere ulaşıldı. Ölü Muayene ve Zabıt Varakası’nda Maksut’un 6 Şubat 1 984 tarihinde Haydarpaşa Numune Hastanesi’nde öldüğü belirtiliyordu” dedi.
Israrlı girişimlerin ardından 3 yıl sonra Tepeli’nin hangi mezarlığa defnedildiğinin açıklandığını ancak, mezar yerinin bilinmediğine dikkat çeken Ocak, “Resmi makamlar bize Maksut Tepeli’ nin bu mezarlığa gömüldüğünü söylüyor ama onun mezar yeri bilgisini vermiyor” dedi.
“Devlet üzerine düşen görevi yapsın”
Devletin üzerine düşen görevi yapması için seslenen Ocak, Tepeli Ailesi’nin 34 yıllık mezarsızlığının son bulmasını istedi. Gözaltında kaybetmenin insanlığa karşı işlenmiş ağır bir suç olduğunu dile getiren Ocak, “Gözaltında kayıplar haftasının ilk gününde Türkiye’de hakikat ve adalete ulaşılabilmesi İçin devleti yönetenlere sesleniyoruz” diyerek taleplerini şu şekilde sıraladı;
– Devlet bu suçtaki sorumluluğunu üstlensin, kaybedilenlerin akıbetini açıklasın, kaybedenler yargılansın ve adalete uygun bir biçimde cezalandırılsın.
– Gözaltında kaybetme suçunun tekrarlanmaması için gerekli adli, idari ve hukuki düzenlemeler yapılsın – Zorla kaybetme TCK’da “insanlığa karşı suçlar” başlığı altında düzenlensin, zamanaşımı ile birlikte failleri koruyan tüm engeller kaldırılsın. Cezasızlık son bulsun.
– Türkiye yıllardır imzalamaktan kaçındığı “Birleşmiş Milletler Bütün Kişilerin Zorla Kaybedilmeden Korunmasına Dair Sözleşme”sini imzalasın ve uygulasın.
– Toplu mezarların açılması usulüne ilişkin Minnesota Protokolünü kabul ederek uygulanmasını sağlasın
