MARAŞ-PAZARCIK
Maraş depremlerinin ilkinin merkez üssü olan Pazarcık’tayız.
Pazarcık’ta çadır alanları toplu olarak kurulmuş daha çok. Evinin bahçesine çadır kuran çok az insan var. Buradaki çadırları AFAD kurmuş olmasına rağmen bölgeye 72 saat sonra gelmiş. Eczacılar Birliği 15 gün kalıp gitmiş. Çadırkentte bir tane özel eczane ve sağlık ocağı var. Evlerin çoğu hasarlı. Hasarlı evleri yıkmaya başlamışlar. Yıkımın yapıldığı yerin 200 metre ilerisinde kurulmuş çadırkentler. Toz ve asbestten kaynaklanan sağlık sorunlarının baş göstermesi ihtimali çok yüksek. Eski müteahhitler bu evlerin tamamına yakınında asbest kullanıldığını söylüyorlar.
İlk deprem olduğunda insanlar dışarı çıkabildikleri için ölüm sayısı Hatay gibi yüksek değil. İlçenin % 90’ı yurtdışında yaşayan ve yazın gelen insanlar olduğu için de yaşamını yitirenlerin sayısı düşük kalmış. Deprem yazın olsaydı burada binlerce insan hayatını kaybederdi deniliyor. Binalar ikinci depremde kullanılamaz hale gelmiş. İlk günlerden itibaren Dersim Belediyesi Pazarcık’a gelip insanlarla ilgilenmiş. Şu anda da SMF, TKP, Alevi Dernekleri ve HDP dışında kimse yok. SMF konteyner getirtmiş ve dayanışmayla gelen malzemeleri bu konteynerlarda tutuyor. İhtiyaçları insanlara ulaştırmaya devam ediyor.
Hijyenik malzemeler, su ve kahvaltılık çok soruluyor. Çocuklar su, odun ve oyuncak istiyorlar. Geceleri hala çok soğuk olduğu için uyuyamıyorlarmış ve yakacak odun kalmamış. Oyuncak yüklü bir kamyon gelmiş bir gün. Bütün çocukları toplayıp fotoğraf çektikten sonra dağıtmadan gitmiş. Jandarma bu kamyonu ve şoförünü arıyor. Bu nedenle insanlar çocuklar ve kadınlar için tedirginler.
Suriyeli göçmenlerin çadırları da iç içe ve bundan da rahatsızlık duyanlar var. Kültürel olarak uyuşamayan ve mesafeli duran Kürt Alevi toplumu deprem sonrası iç içe olmaktan memnun değil. Henüz açığa çıkmış bir çatışma yaşamasalar da göçmen karşıtlığının bu süreçte artabileceği söylenebilir.
Yol çizgisine göre hizalanmış çadırkentlere 8 adet çamaşır makinesi getirilmiş. Bir o kadar da tuvalet ve duşakabin. Ancak bunlar orta kısımda kalan çadır alanında olduğu için diğer yerlere uzak kalıyor. Geceleri korkan kadınlar ve çocuklar bu tuvaletleri kullanmıyor. Çadırkentin etrafında çiş yapılıp atılmış çokça pet şişe var. Gündüzleri de temiz olmadığı için hasarlı binalara giren insanlar var.
Depremzede kadınların psikolojileri giderek daha da bozuluyor
Çamaşır yıkamak ayrı bir dert. Saatlerce kuyrukta beklemek gerekiyor. Kadınlar bıkmış durumdalar. Hijyen sorunu da canlarını çok sıkıyor. Ateş başında sohbet ettiğimiz, çadırlarına misafir olduğumuz kadınlar psikolojik desteğe çok ihtiyaçları olduğunu söylüyorlar. Ama bölgede bu konuda ulaşabilecekleri kimse yokmuş.
Çocuklar için oluşturulan okulda 4 sınıf iç içe eğitim görmüş bir süre. Şu anda eğitim verilmiyor. Öğretmenler gitmişler. Yaklaşık 2 haftadır okul ve oyun alanı olmayan çocuklar başıboş ve çok güvensiz bir ortamdalar. Kadınların yükü bu yönüyle de artmış. Yarın neler olacağına dair yaşadıkları güvensizliğin üstüne onlarca yeni yük binmiş durumda.
Bayramdan sonra halk tamamen kendi kaderlerine bırakılacak
Kızılay, Ramazan orucu başladı diye depremin ilk günlerinden itibaren dağıttığı meyvesuyunu bayrama kadar dağıtmayacakmış. Bayramdan sonra da AFAD ve Kızılay bölgeyi terk edecek. Çadırlarınızı alıp evinizin bahçesine gidin demeye başlamışlar insanlara. Ama su ve elektrik gibi düzenlemelerin nasıl yapılacağına dair bilgi verilmemiş. İnsanlar kendi başlarının çaresine bakacaklar gibi görünüyor. Korkuları hala taze olan insanlara evlerinize girin bile demişler.
İnsanların çoğu yüksek binalara bakamıyor. TOKİ evlerinin yüksek yerlere yapılacağı söylenmiş. Dağın eteklerine kurulacağı bildirilmiş. Dağlık alandan kopan kayalar da olmuş. Hatta bu kayalar Büyüknacarlar köyünde insanların ölümüne sebep olmuş. Çok eski ve kerpiç evlerden oluşan ve depremden önce nüfusu 400 olan köyde 170 kişi hayatını kaybetmiş. Yaralı çıkarılan insanlar da soğuktan ölmüş.
MARAŞ-MERKEZ
Maraş merkezde çarşı neredeyse tamamen yıkılmış durumda. Belediye’nin yardımları kendi yandaşlarına dağıttığını söylüyor insanlar. Hatta yandaş Whatsapp grubu dahi oluşturulmuş. Açıktan ayrımcılık yapılıyor yani. Kürt ve Alevi halk gece 23:00’e kadar kuyruklarda bekliyormuş ve eli boş dönüyormuş. Yandaş olmayanlara su bile verilmediğini, kendisinin de bunlardan biri olduğunu anlattı bir kadın.
Hijyen ve temizlik ürünleri, eşofman, iç çamaşırı, diş fırçası-macunu, ıslak mendil ve gıda hala büyük ihtiyaçlar. İnsanların zaten ekonomik olarak da zorlandığı bir dönemde depremin yaşanmış olması, kendi imkanlarıyla bile pek çok şeye erişimini kısıtlamış durumda.
Merkezde hasarlı binaların altındaki yemek yerleri açılmış. Esnafın hala konteynerları olmadığı için mecbur kalmışlar. AFAD çarşı yazan 3-5 metrelik konteynerların kurulumu henüz bitmemiş. Merkez’de seçim çalışması için çadır kuran Yeşil Sol Partililerin yerleri değiştirtilmiş. Bu şekilde devlet, seçim çalışmasında bu bölgede de partili arkadaşların çalışmalarını engelleyeceğine dair sinyalleri vermiş.
