GüncelManşet

IŞİD, Filipinler’de bir kenti neden ve nasıl ele geçirdi?

Filipinler’in güneyindeki Marawi kentinde ordunun IŞİD’le ilişkili cihatçılara karşı zırhlı araçlar ve helikopterlerden atılan roketlerle sürdürdüğü operasyonlar bir haftayı tamamlarken, ordu militanlara teslim olma çağrısı yaptı.

Hükümet, kenti Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) ile bağlantılı Maute örgütünden geri almaya yakın olduğunu iddia ediyor. Hükümetin Maute örgütünün lideri Isnilon Hapilon’u yakalama girişiminin başarısız olmasından sonra örgüt, kentin bazı bölgelerini ele geçirmişti. Ordu sözcüsü Tuğgeneral Restituto Padilla gazetecilere yaptığı açıklamada “Kalan teröristlere fırsat varken teslim olmaları çağrısı yapıyoruz” dedi. İngiliz Guardian gazetesi Güneydoğu Asya muhabiri Oliver Holmes imzalı analizde, IŞİD militanlarının Filipinler’in bir kentini neden ve nasıl ele geçirdiklerini yazdı.

 

Ne oluyor?

IŞİD’e bağlı militanlar, Filipinler’in güneydindeki Marawi kentininde pek çok mahallenin kontrolünü ele geçirdi. Ordunun hava destekli operasyonlar şu ana kadar başarıya ulaşabilmiş değil. Silahlı kuvvetler, en az 61 militanın ve 17 askerin çatışmalarda öldüğünü açıkladı. 19 sivil de hayatını kaybetti. 200 bin nüfuslu Marawi’de onbinlerce kişi şehri terk etti.

 

Çatışmalar nasıl başladı?

Filipinler polisi, IŞİD’in Orta Doğu dışında varlık göstermeye çalıştıkları Güneydoğu Asya temsilcisi İslamcı lider Isnilon Hapilon’u yakalamaya çalıştı. Hapilon FBI’ın en çok arananlar listesinde, başında 5 milyon dolarlık ödül var.Geçen hafta Salı günü yapılan bir baskın başarısız olunca Hapilon ve Maute harekete geçti. Bir hastane, okul ve katedrali ele geçirdiler. Bir hapishaneyi istila ettiler, onlarca mahkumu serbest bıraktılar. Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, derin bir silahlı ayaklanma geçmişi olan, 22 milyonluk yoksul Mindanao eyaletininde sıkıyönetim ilan etti.

 

Kenti ele geçirenler kim?

Militanlar, Ömer ve Abdullah Maute kardeşlerden ismini alan, Maute isimli çok az bilinen bir gruptan.

Hapilon daha önce başka bir radikal fraksiyonu yönetiyordu: El Kaide bağlantılı Ebu Sayyaf.  Bombalama ve tutsakların kafalarını kesme olaylarıyla ve 2002 yılında Endonezya’nın Bali adasındaki saldırıyı gerçekleştiren grupla bağlantılı olarak biliniyorlar. Filipinler ordusu şimdi Hapilon’un, uzmanlara göre daha önce suç örgütü şeklinde hareket eden ancak gittikçe artan bir şekilde ideolojik amaçlar güden Maute’ye katıldığını söylüyor. Maute geçen yıl devlet başkanının memleketi Davao’daki 14 kişiyi öldüren bombalı saldırıdan sorumlu tutuldu. IŞİD’in Amaq haber ajansı da Marawi saldırılarını örgütün üstlendiğini duyurdu.

filipinlerrr 1

Neden şimdi?

Cakarta merkezli Çatışmaların Siyasi Analizi Enstitüsü’nün başkanı Sidney Jones, çatışmalarda, Mindanao’da ortak çıkarları olan çeşitli radikal İslamcı örgütlerin oluşturduğu bir koalisyonun yer aldığını söylüyor:

“Duerte ve hükümeti, Mindanao’da büyük bir değişimin yaşandığını algılamakta başarısız oldu. Militanlar kabile siyaseti gütmüyor ya da parayla harekete geçmiyorlar. Liderleri geçmişte çete üyesi gibi hareket etmiş olabilir. Ama şimdi bir ideolojinin savunucusular. IŞİD onları Mindanao’nun sorunlarının çözümünün İslam hukukunda olduğuna ikna etti.”

Ekim ayında yayınlanan bir raporda, Jones şu an karşı karşıya kalınan tabloyu öngörmüştü. Suriye ve Irak’ta kayıplara uğrayan IŞİD’in, artan bir şekilde bir eyelet ya da ‘vilayet’ kurmak için yüzünü Filipinler’e döndüğü belirtiliyor.Mindanao’da IŞİD’e destek “aşiretler arasında işbirliğini geliştirdi, bilgisayar kurdu üniversite öğrencileri arasından radikal militan devşirme imkanını genişletti ve uluslararası iletişim ve muhtemel fon kanalları açtı” deniyor.

Filipinler’deki pekçok Müslüman yarı özerk Mindanao eyaletinde yaşıyor ve Marawi bölgenin en kalabalık şehri.

 

Hükümet ne yapacak?

Duterte çatışmalar başladığında Rusya ziyaretini kısa kesti ve sert bir askeri yanıt verilmesini destekledi. Çarşamba günü “Eğer açıkça bir başkaldırı varsa, hepiniz öleceksiniz. Bu pek çok insanın ölmesi anlamına geliyorsa, olsun varsın” dedi. Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, sıkıyönetim ilan ettiği Mindanao eyaletine bağlı Malawi kentinde, IŞİD ile bağlantılı Maute’ye karşı verilen mücadelede polis ve askerin istediği herkesi gözaltına alabileceğini duyurdu. Duterte, askerlere yönelik olarak yaptığı “espride” ise “Kadınlara tecavüz bile etseniz, dokunulmazsınız. Ben yaptım deyip üstüme alacağım” ifadesini kullandı.

The Guardian’da yer alan habere göre; Duterte “espri” olarak şunları söyledi:

“Bu sıkıyönetimden ve sıkıyönetimin sonuçlarından ben sorumluyum, sadece ben sorumluyum, siz işini yapın gerisini ben halledeceğim. Üç kadına tecavüz ederseniz, sorarlarsa ben yaptım derim, sizin yerinize ben hapis yatarım”

Rodrigo Duterte’nin cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde tecavüz edilerek öldürülen bir Avustralyalı kadınla ilgili ‘şakası’ ülkede büyük bir öfkeye neden olmuştu. İnternete yansıyan bir video kaydında Duterte ve taraftarları, 1989’da bir hapishanede mahkumların saldırısına uğrayan misyoner kadınla ilgili alaycı ifadeler kullanıyordu.

 Mindanao’daki başka bir şehir olan Davao’nun eski belediye başkanı Duterte’nin devlet başkanlığı, uyuşturucu çetelerine karşı girişilen savaşla anılıyor.Filipinlerin güneyinde çatışma sonrası sıkıyönetim ilan edildi. Devlet Başkanı halkı uyuşturucu kullanıcılarını öldürmeye teşvik etti ve yasa dışı infazlar nedeniyle polisleri yargılamayacağını söyledi.

Pazar günü Duterte, Mindanao’daki iki Müslüman isyancı gruba ve Maoist Filipinler Komünist Partisine, Maute’ye karşı savaşta kendilerine katılma çağrısı yaptı, para ve barınma olmak üzere sosyal yardımlar vadetti.

filipinler 4

Ölü sayısı 100’ü geçti

IŞİD bağlantılı örgüt Maute’nin geçtiğimiz salı günü Marawi kentine saldırarak kuşatmasıyla başlayan çatışmalar sürerken ölü sayısı da 100’ü geçti. Aralarında çocuk ve kadınların da olduğu 16 kişinin cesetleri, başından vurulmuş halde bulunurken, Filipinler ordu güçleri, örgütün güç kaybettiğini açıkladı. Çatışmalar hafta sonunda da devam etti.  Sputnik’in haberine göre Radikal İslamcı Ebu Seyyaf’ın da destek verdiği Maute ile yaşanan çatışmalarda sadece son iki günde ölenlerin sayısı 100’ü geçti. Ölenlerden 27’sinin sivil, 61’inin de militan olduğu belirtildi. Filipinler ordu sözcüsü Restituto Padilla da çatışmaların ilk gününden bu yana 11 asker ve dört polisin hayatını kaybettiğini açıkladı.

 

İnfaz ettikleri sivilleri sokağa attı

Kentin iki farklı noktasında başından vurularak infaz edilen toplam 16 kişinin cesedi sokakta üst üste yığılmış halde bulundu. Kentten kaçmaya çalışan kişilere ait olduğu tahmin edilen cesetlerden üçünün kadının, birinin ise bir çocuğa ait olduğu belirtildi.

 

‘Beyaz bayrak taşıyın’ çağrısı

Filipin devlet yetkilileri örgüt militanlarına savaş uçaklarıyla düzenlenen saldırılar sırasında sivillerden, hedef olmamaları için beyaz bayrak taşımalarını istedi.  Öte yandan en az 2 bin sivilin Marawi’de sıkıştığı ve kentten tahliye edilmeleri ile kendilerine tıbbi yardım ve temiz su ulaştırılması için yardım çağrısı yaptığı da kaydedildi. Mesajlardan birinde “Bize acıyın, içecek suyumuz kalmadı” ifadeleri kullanılırken, bir diğer mesajda ise çürümeye terk edilen üç cesedin alınması için yetkililerden yardım istendi. 200 bin kişinin yaşadığı Marawi’nin yüzde 90’ı boşaltılmıştı. Tahliye edilen sivillerin büyük bölümü kentin dışındaki Saguiaran kasabasına yerleştirilmişti.

 

Ordu sözcüsü: sona yaklaşıldı

Bu arada Filipinler ordu sözcüsü Padilla, dün yaptığı açıklamasında sahadaki komutanların ‘sonun yaklaştığının garantisini verdiğini’ söyledi. Padilla, Filipin ordusunun örgütün kontrolündeki ‘belirli alanlar’ dışında Marawi’nin kontrolünü elinde tuttuğunu ve gerekli ‘cerrahi hava saldırılarını’ yaptığını söyledi.

 

‘IŞİD’in bayrağı Marawi’nin her köşesinde’

Ancak kentten gelen görüntüler, IŞİD’e bağlılıklarını açıklayan Maute’nin, kente örgütün bayrağını diktiğini ortaya koydu. CNN’e konuşan bir Marawi sakini de IŞİD’in siyah zemin üzerine beyaz bir daire olan ‘meşhur’ bayrağının kentin ‘her köşesine’ olduğunu söyledi.

filipinler maoist

 

FKP Sıkıyönetime Karşı Halkı Silahlı Direnişe Çağırdı

Filipinler Komünist Partisi ise, Duterte yönetiminin Mindanao Adasında ilan ettiği sıkıyönetim uygulamasına karşı halkı direnişe çağırdı.

FKP, “Duterte yönetiminin sıkıyönetim uygulamaları ile halkın temel haklarını askıya alacağını vurgulayarak tüm Filipin Halkını Mindanao adasında uygulanacak olan sıkıyönetime karşı mücadele etmeye” çağırdı.

FKP,  “Ordu ve Maute olarak bilinen İŞİD ile bağlantılı grup arasındaki çatışmaların sıkıyönetim uygulamasına gerekçe olarak gösterildiğini, bölgede yaşayan herkesin Maute grubunun önde gelen liderlerinin ordu ile ilişkilerini bildiğini” söyleyerek aynı yöntemin 2013 yılında bölgedeki Zamboanda şehrinde de kullanıldığını, ağır bombardıman ve silah ateşi altında faşistlerin bölgeye sokulduğunu hatırlattı. FKP açıklamasında sıkıyönetim uygulamasının, tıpkı geçmiş Marcos diktatörlüğü döneminde olduğu gibi toprak reformu, daha iyi ücret ve yaşama koşulları talep eden ve madenciliğe karşı yaşama alanlarını koruma mücadelesi veren işçilere, köylülere ve halka yöneleceğini belirtti:

“Müzakereler döneminde ordunun temel insan haklarını ihlal etme pratiği, sıkıyönetim uygulaması altında olacakların habercisidir.

Duterte, Mindanao’da sıkıyönetim uygulaması başarılı olursa  “suçla mücadele” bahanesi altında bunu tüm ülkeye yaymayı hedeflemektedir. Böylece kriz içinde yüzen egemen sınıfa sorunları çözebilecek yegane güçlü adamın kendisi olduğunu gösterecektir.”

FKP, sıkıyönetimin hemen kaldırılması için askeri yönetime karşı tüm halk güçlerini ortak mücadeleye çağırmaktadır. Duterte rejiminin sıkıyönetim ilanı ile beraber devrimci silahlı mücadelenin yükseltilmesinin önemine dikkat çeken FKP, Yeni Halk Ordusu’na bağlı Kızıl Savaşçılar’ın sıkıyönetim uygulamalarına karşı mücadeleye hazır olduğunu, Marcos Diktatörlüğü döneminde olduğu gibi sıkıyönetime karşı en etkili direniş yolunun  devrimci silahlı mücadeleden geçtiğini vurguladı.

{gallery}Issid fillipin{/gallery} 

Kaynak: BBC Türkçe, İsyandan.org, evrensel.net

Daha fazla göster

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu